Poradnik

Czym jest AQI?

Skrót pochodzi od angielskich słów: (A) Air (Q) Quality (I) Index i dosłownie oznacza indeks jakości powietrza. W praktyce są to skale, które mówią nam jakim powietrzem aktualnie oddychamy. Tego typu wskaźniki możemy spotkać w przestrzeniach publicznych, w pojazdach komunikacji miejskiej, w dedykowanych aplikacjach smogowych i oczyszczaczach powietrza, które są wyposażone w tę funkcję.

Jak to działa?

Wyznacznikiem jakości powietrza według AQI są kolory. Jeśli widzimy barwę zieloną możemy być spokojni – powietrze w naszym otoczeniu jest dobrej jakości. Natomiast barwa czerwona oznacza jego bardzo zły stan. Poziom zanieczyszczeń określa się w skali od 0 do 500. Im wyższy wskaźnik, tym więcej zanieczyszczeń. Na ocenę jakości wpływa przede wszystkim poziom pyłów zawieszonych PM2.5 i PM10, zanieczyszczeń gazowych – dwutlenku siarki (SO2), ozonu (O3), tlenku azotu (NO), tlenku węgla (CO) i benzenu, które powstają w wyniku spalania paliw. Pomiarów dokonuje się w sposób ciągły lub okresowy. Zgromadzone dane są porównywane z tzw. punktami odniesienia, które tworzą określone standardy. Na tej podstawie określany jest aktualny poziom stężenia zanieczyszczeń w powietrzu, którym oddychamy. W całej skali wyróżnia się 6 stopni jakości powietrza:

BARDZO DOBRY (0-50) – bardzo dobra jakość powietrza. Jeśli wskaźniki są zielone, nie ma realnego zagrożenia dla naszego zdrowia podczas przebywania na zewnątrz.

DOBRY (50-100) – zadowalająca jakość powietrza. Zanieczyszczenia nie stanowią zagrożenia, a ryzyko jest niewielkie. Dopuszcza się aktywność poza domem.

UMIARKOWANY (101-150) – akceptowalna jakość powietrza. Zanieczyszczenia mogą być groźne dla osób starszych, chorych, dzieci i kobiet w ciąży. W tym stadium zaleca się ograniczyć wyjścia z domu osobom szczególnie wrażliwym.

DOSTATECZNY (151-200) – dostateczna jakość powietrza. Zanieczyszczenia stanowią zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza dla osób narażonych. Aktywność na wolnym powietrzu powinna zostać skrócona do minimum, a zwłaszcza uprawianie intensywnych sportów.

ZŁY (201-300) – zła jakość powietrza. Stężenie zanieczyszczeń jest na tyle duże, że osoby szczególnie wrażliwe powinny unikać przebywania na zewnątrz, a osoby spoza grupy ryzyka ograniczyć je do niezbędnych aktywności.
BARDZO ZŁY (>300) – bardzo zła jakość powietrza. W tym stadium zanieczyszczenia powodują realne problemy i mają wpływ na nasze zdrowie. Przebywanie na zewnątrz może prowadzić do zaburzeń układu oddechowego, naczyniowo-sercowego i odpornościowego. Jeśli to możliwe powinniśmy zostać w domu aż do momentu poprawy sytuacji.


AQI na świecie

Indeks jakości powietrza określa się w trzech skalach: amerykańskiej, chińskiej i europejskiej. W zależności od lokalizacji używa się tej odpowiedniej. W Polsce najlepiej korzystać z normy amerykańskiej i europejskiej, które są zbliżone do standardów wyznaczonych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).

A jak to wygląda w Polsce?

W Polsce ocena jakości powietrza opiera się na corocznych pomiarach zanieczyszczeń 12 substancji: dwutlenkiem siarki (SO2), dwutlenkiem azotu (NO2), tlenkiem węgla (CO), benzenem (C6H6), ozonem (O3), pyłem zawieszonym PM2.5 i PM10 oraz wszystkimi zanieczyszczeniami, które zostają oznaczone w pyle PM10 – ołowiem, arsenem, kadmem, niklem i benzo(a)pirenem. Największe znaczenie dla naszego zdrowia ma stężenie pyłu zawieszonego PM2.5. Niestety nie ulega wątpliwości, że Polska pod względem występujących zanieczyszczeń zajmuje niechlubnie wysokie miejsce w całej Unii Europejskiej. Mając świadomość, jak smog wpływa na zdrowie, powinniśmy się przed nim chronić.

Jak się chronić?

Skale jakości powietrza to bardzo cenna wskazówka, która może być pomocna w codziennym życiu. Aby mieć świadomość czym aktualnie oddychamy warto wyposażyć się w domowy oczyszczacz powietrza, który reaguje na wszelkie zmiany w otoczeniu. Dzięki temu jesteśmy w stanie określić aktualne stężenie pyłów w powietrzu i możemy podjąć decyzję o wyjściu na zewnątrz. Odpowiednie oczyszczacze są wyposażone w narzędzia, które pozwalają na bieżące monitorowanie sytuacji na temat jakości powietrza. Dzięki temu wiemy, kiedy lepiej będzie zostać w domu, by uniknąć negatywnych skutków zdrowotnych.